Aktualności
W dniu 18 lipca 2025 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła kolejny pakiet sankcji gospodarczych i indywidualnych wobec Rosji. Pakiet koncentruje się na dalszym ograniczaniu rosyjskiej ciemnej floty, jak również poszerza wykaz osób fizycznych i podmiotów objętych sankcjami.
Uzgodniony pakiet obejmuje m. in. następujące kwestie:
Do wykazu osób fizycznych i prawnych, podmiotów i organów zamieszczonego w załączniku I do Rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014, wobec których stosuje się środki ograniczające w postaci zamrożenia wszystkich środków finansowych i zasobów gospodarczych oraz ich nie udostępnianie, dodaje się 14 osób i 41 podmiotów odpowiedzialnych za działania podważające lub zagrażające integralności terytorialnej, suwerenności i niepodległości Ukrainy. Środki ograniczające dotknęły m. in. rosyjskie podmioty wspierające materialnie rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy, podmioty obchodzące unijne środki z Chin, Indii, Hongkongu, Singapury, Zjednoczonych Emiratów oraz po raz pierwszy objęto nimi kapitana tankowca do przewozu ropy naftowej.
Rozszerza się również wykaz podmiotów objętych środkami ograniczającymi wynikającymi z art. 2 ust. 1 rozporządzenia 765/2006 o 8 wpisów (załącznik I do rozporządzenia 765/2006).
Załącznik IV do rozporządzenia 833/2014 zostaje rozszerzony o nowe pozycje, które są wojskowymi użytkownikami końcowymi, stanowią część rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego lub mają powiązania handlowe lub inne powiązania z rosyjskim sektorem obronności i bezpieczeństwa lub w inny sposób go wspierają. Te osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy przyczyniają się do zwiększenia potencjału militarnego i technologicznego Rosji lub do rozwoju jej sektora obronności i bezpieczeństwa. Będą one podlegać surowszym restrykcjom eksportowym dotyczącym towarów i technologii podwójnego zastosowania, a także towarów i technologii, które mogą przyczynić się do technologicznego wzmocnienia rosyjskiego sektora obronności i bezpieczeństwa.
Wobec statków wymienionych w załączniku XLII do rozporządzenia 833/2014 stosuje się art. 3s niniejszego rozporządzenia. Zakazy dotyczy m. in. dostępu do portów oraz świadczenia szerokiego zakresu usług związanych z transportem morskim. Dokonanie wpisów ma jeszcze bardziej ograniczyć działalność statków, które są częścią floty cieni składającej się z tankowców do przewozu ropy lub które zasilają przychody Rosji z energii.
Rozszerza się wykaz towarów i technologii, które mogłyby przyczynić się do wzmocnienia potencjału militarnego i technologicznego Rosji lub rozwoju sektora obrony i bezpieczeństwa, tj. załącznik VII do rozporządzenia 833/2014 o maszyny sterowane komputerowo (obrabiarki, tokarki) i chemikalia składowe do paliw rakietowych.
Rozszerzony został również wykaz produktów, które mogą przyczynić się do wzmocnienia potencjału wojskowego i technologicznego Białorusi lub do rozwoju jej sektora obronności i bezpieczeństwa, poprzez dodanie to tego wykazu produktów wykorzystywanych przez Rosję w wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie oraz produktów, które przyczyniają się do rozwoju lub produkcji systemów wojskowych Białorusi, w tym chemicznych prekursorów materiałów energetycznych, części zamiennych do obrabiarek, dodatkowych maszyn sterowanych komputerowo (CNC) oraz składników chemicznych materiałów napędowych.
Ponadto, aby zabezpieczyć się przed tzw. „wywozem pośrednim” – czyli sytuacją, w której towary omijają sankcje przez kraje trzecie, a ostatecznie i tak trafiają do Rosji, wprowadzono nowy ustęp 1aa w art. 2 rozporządzenia 833/2014. Przepis ten ustanawia unijny system kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania. Nawet jeśli towary nie są wysyłane bezpośrednio do Rosji, ale do innego kraju (np. Turcji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, itp.), i eksporter został poinformowany przez właściwy organ, że te towary mogą być przeznaczone do wykorzystania w Rosji lub przez rosyjskie podmioty to eksporter musi uzyskać specjalne zezwolenie na wywóz.
Powyższy ustęp odnajduje również swoje zastosowanie wobec wywozu towarów, które ostatecznie trafią na Białoruś (art. 1f, załącznik Va do rozporządzenia 765/2006).
Dodaje się nowy artykuł 1aa oraz 1ab rozporządzenia 765/2006 mówiącego o zakazie zakupu, przywozu lub przekazywania do Unii, jak również sprzedaży, dostawy, przekazywania lub wywozu bezpośrednio lub pośrednio, towarów lub technologii wymienionych we wspólnym wykazie uzbrojenia Unii Europejskiej( (zwanym dalej »wspólnym wykazem uzbrojenia«), jeżeli pochodzą z Białorusi lub zostały wywiezione z Białorusi.
Dodaje się nowy art. 3ma rozporządzenia 833/2014 mówiący o zakazie zakupu, przywozu lub przekazywania do Unii, bezpośrednio lub pośrednio, produktów ropopochodnych objętych kodem CN 2710, uzyskanych w państwie trzecim z ropy naftowej objętej kodem CN 2709 00 pochodzącej z Rosji. W momencie przywozu, importerzy przedstawiają dowody potwierdzające kraj pochodzenia surowej ropy naftowej wykorzystanej do rafinacji produktu w państwie trzecim, chyba że dany produkt przywieziono z kraju partnerskiego wymienionego w załączniku LI (z wyjątkiem Kanady, Norwegii, Szwajcarii, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych).
Wprowadzono zakaz przeprowadzania wszelkich transakcji z Rosyjskim Funduszem Inwestycji Bezpośrednich oraz jego subfunduszami i przedsiębiorstwami (art. 5ag rozporządzenia 833/2014). Dodaje się również 4 podmioty do wykazu osób prawnych, podmiotów i organów, w które RDIF dokonał znacznych inwestycji i które podlegają zakazowi transakcji. Środek ten w jeszcze większym stopniu ograniczy dostęp Rosji do światowych rynków finansowych i walut obcych.
Ponadto wprowadza się nowy zakaz sprzedaży, dostarczania, przekazywania i eksportu systemów zarządzania oprogramowaniem i oprogramowania o określonych zastosowaniach w sektorze bankowym i finansowym (art. 5n ust. 2b rozporządzenia 833/2014).
UE rozszerza zakaz transakcji na instytucje finansowe i kredytowe z państw trzecich oraz na dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy swoimi działaniami naruszają unijne sankcje lub wspierają rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie. Rozszerzono także zakaz transakcji nałożony na podmioty z państw trzecich, które obchodzą zakazy związane z ropą naftową (art. 5ad rozporządzenia 833/2014).
Gazociągi Nord Stream i Nord Stream 2 zostały zaprojektowane w celu przesyłania gazu ziemnego z Rosji do Unii. Są one kontrolowane przez rząd rosyjski za pośrednictwem przedsiębiorstw państwowych. Oba gazociągi zostały uszkodzone we wrześniu 2022 r. i obecnie nie działają. Nord Stream dostarczał rosyjski gaz ziemny do Europy, natomiast Nord Stream 2 nigdy nie został oddany do użytku. Rosja wielokrotnie, jednostronnie zakłócała dostawy gazu ziemnego za pośrednictwem Nord Stream, a z końcem sierpnia 2022 r. przerwała je całkowicie, aby wywrzeć presję na Unię i jej państwa członkowskie oraz osłabić ich wsparcie dla Ukrainy. Ponadto dostawy gazu ziemnego za pośrednictwem tych gazociągów w przyszłości mogłyby generować dochody dla Rosji, umożliwiając tym samym kontynuację rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Aby zapobiec wznowieniu dostaw gazu ziemnego lub ich ustanowieniu za pośrednictwem tych gazociągów, wprowadzono środki ograniczające zakazujące wszelkich transakcji, które są bezpośrednio lub pośrednio związane z tymi gazociągami i które dotyczą ukończenia, eksploatacji, konserwacji lub użytkowania gazociągów lub ich części. W związku z tym wprowadzono nowy art. 5af rozporządzenia 833/2014 zakazującego bezpośredniego lub pośredniego uczestnictwa w jakiejkolwiek transakcji związanej z gazociągami Nord Stream i Nord Stream 2.
UE obniża pułap cen ropy naftowej z 60 USD do 47,6 USD za baryłkę, aby dostosować go do obecnych światowych cen ropy naftowej, oraz wprowadza automatyczny i dynamiczny mechanizm mający na celu zmianę pułapu cen ropy naftowej i zapewnienie skuteczności tego pułapu. Eksport ropy naftowej nadal stanowi jedną trzecią dochodów rosyjskiego rządu. Dzięki temu pakietowi, UE znacząco ogranicza dochody Rosji z sektora energetycznego (art. 7a rozporządzenia 833/2014). Data rozpoczęcia stosowania: 3 września 2025 r.
UE przekształca obecny zakaz dotyczący świadczenia przez podmioty mające siedzibę w UE specjalistycznych usług w zakresie komunikatów finansowych na rzecz niektórych rosyjskich banków w całkowity zakaz transakcji (art. 5h rozporządzenia 833/12014). Będzie to dotyczyć 22 kolejnych rosyjskich banków, podczas gdy do tej pory zakaz odnosił się do 23 banków (załącznik XIV do rozporządzenia 833/2014).
Powyższy ustęp odnajduje również swoje zastosowanie wobec podmiotów wskazanych w załączniku XV do rozporządzenia 765/2006, art. 1zb ust. 1.
Odpowiednie akty prawne zostały już opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i obowiązują od 19 oraz 20 lipca 2025 r.
18 pakiet sankcji wprowadza również do rozporządzeń 269/2014, 833/2014 oraz 765/2006 różnego rodzaju odstępstwa.
Źródła:
Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2025/1476 z dnia 18 lipca 2025 r. wykonujące rozporządzenie (UE) nr 269/2014 w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających.
Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2025/1494 z dnia 18 lipca 2025 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Rozporządzenie Rady (UE) 2025/1472 z dnia 18 lipca 2025 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 765/2006 dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy.
Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2025/1469 z dnia 18 lipca 2025 r. w sprawie wykonania art. 8a ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 765/2006 dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy.
